‘Kedeng, kedeng langs Madrid, Córdoba en Málaga’ ONZE ZELFGEKOZEN OPDRACHT: ‘OP IJZEREN WIELEN’ HET ONMETELIJKE LAND DOORKRUISEN, LIEFST PER SNELTREIN. ‘302 kilometer per uur’ geeft het beeldscherm boven de coupédeur aan. De AVE-hogesnelheidstrein flitst, hangende in de bocht, van Córdoba naar Málaga. Stil en sereen, zonder zelfs maar een lepeltje in ons glaasje thee te laten trillen. Olijfgaarden, rivieren en heuvels schuiven langs de ramen. De auto’s op de snelweg lijken kruipende schildpadden. We zijn, met twee vrouwen met oranje strohoedjes uit Zwolle, de enige Nederlanders op de ranke, witte trein met de vreemde eendensnavellocomotief. Veel Nederlanders hebben geen idee dat er in Spanje zo’n 3100 kilometer aan hogesnelheidslijnen ligt. Het is het grootste high speed-netwerk van Europa en na China het tweede in de wereld. In Nederland worstelen we met het Fyra-fiasco. In Spanje rijden de sneltreinen vanaf 2005 met snelheden tot 310 km per uur van Madrid naar Toledo of van Córdoba naar Málaga. Met de AVE-treinen (Alta Velocidad Española,‘Spaanse Hoge Snelheid’) rijg je de mooiste steden van Spanje aaneen. We doen een Spanje Tour Op IJzeren Wielen Tour. Geen zwaar vertraagde binnenlandse vliegtochten. Niet urenlang filerijden in een smoorhete auto. ‘We kiezen voor relaxed, snel en cool.’
We boekten een enkele vliegreis naar Madrid, het startpunt van onze ‘Spanje Rail Tour’. De luchthaven ligt bovenop de stad. Uit een van de tientallen automaten trekken we een dagkaart voor de Madrileense metro. Kosten: € 8,40. Goed voor vervoer van luchthaven naar hartje Madrid plus een hele dag in de Madrileense metro. We denken met een glimlach terug aan onze reis naar Londen van vorige week. Voor een retour-treinkaartje Gatwick Express-Londen betaalden we toen € 43. Onze uitvalsbasis is hotel The Principal Madrid. Het hoge hotel heeft een dakterras waar je als een roofvogel over de Gran Vía uitkijkt, de bekende winkelstraat in het centrum van Madrid. Aan de voet van het hotel ligt metrostation Banco de España, dat je zo naar voetbalstadion Bernabéu, de Plaza Mayor of een van de hippe wijken katapulteert. Wij kiezen voor station Atocha, vlakbij het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia (Picasso, Dali, Miró). Vandaar loop je door de Koninklijke Botanische Tuin zo naar het beroemde Museum del Prado (Goya, El Greco). Als je wilt kun je daarna nog doorlopen naar het fabuleuze Museo Thyssen-Bornemisz, maar een normaal mens kan tegen die tijd geen schilderij meer zien.
Duik metrostation Banco de España weer in en stap uit bij Chueca. Dit is een snelle (gay)wijk met een fabelachtige foodmarkt (Mercado San Antón) en veel boetieks. En natuurlijk de concept store, het type winkel waar Madrid dol op is: een bar met boekhandel of een modezaak waar ze ook theepotten verkopen, dat werk. Besluit de avond op de Plaza Sta. Bárbara met het drinken van ijskoude en zijdezachte glaasjes caña, een biertje van het vat.
‘De ober duwt er een dik viltje onder. Anders schuift je glas in de hellende straten zo je tafeltje af.’
De volgende ochtend hebben we na het ontbijt nog drie uur voordat om 12.35 uur de hogesnelheidstrein naar Córdoba vertrekt. Die verspillen we niet met nerveus zoeken naar terminals of uitvalswegen, zoals ik vroeger als vlieg- of autoreiziger placht te doen. Neen, de Nieuwe Sneltreinmens duikt met zijn rolkoffer in serene kalmte het metronet in voor een bezoekje aan het Palacio Real, het gigantische koninklijke paleis. Daar horen we in alle vroegte een groot militair muziekkorps, dat een hemels ‘Eviva España’ (een oorspronkelijk Nederlands lied!) tegen de wanden van de 3418 kamers laat schetteren.
In alle rust wandelen we daarna door het Parque del Retiro, het stadspark, naar Atoche, het AVE-station van Madrid. Daar drinken we koffie in de Palmtuin, die aan de Hortus Botanicus in Amsterdam doet denken. Om 12.10 uur melden we ons bij de bagagescan (standaard op Spaanse stations), waarmee een minuutje gemoeid gaat. Daarachter wacht de sneeuwwitte hogesnelheidstrein naar Córdoba mét zijn eendensnavel. We zitten Turista (tweede klas). De (gereserveerde) plaatsen zijn groot. We krijgen van de conducteur een koptelefoontje ‘van de zaak’ voor de film. Binnen vijf minuten rijden we hevig accelererend buiten Madrid, scherend langs eindeloos golvende vlakten. Van kaartjesknippende conducteurs hebben we geen last. De controle vindt één keer plaats, bij het betreden van het perron. Tussenstop is Ciudad Real, eenzaam in het land, een van hitte trillend station. Je verwacht elk moment de harmonica-klanken van Ennio Morricone. We kruisen de groene Sierra Morena en bereiken na exact 1 uur en 48 minuten Córdoba. De temperatuur is 34 graden. Het zonlicht geselt de glimmende, witte tegels van het doodstille station. We hebben het gevoel op de prairie te zijn beland en kijken onwillekeurig uit naar een span paarden met een zwartgeklede man op de bok.
Maar Córdoba is geen suffig provinciestadje. Het is met 330 duizend inwoners de derde stad van Andalusië en was in de tiende eeuw zelfs de op een na grootste stad ter wereld, met 500 duizend inwoners. Córdoba is ook de heetste stad van Europa. De thermometer tikt ’s zomers de veertig graden aan. In de Moorse tijd ontstond hier vanaf de 8ste eeuw een onstuimig bloeiende stad aan de rivier de Guadalquivir. Het hoogtepunt is de magnifieke Mezquita. De enorme moskee kent een bijna eindeloos aantal repeterende bogen (800).
‘Alsof iemand de boog had uitgevonden en niet meer kon ophouden’, zegt een bezoeker.
Daaronder vind je bronzen deuren, bewerkte plafonds, mozaïek en houtsnijwerk. In het sereen duistere hart van de moskee staat tot stijgende verbazing een hoge kathedraal, gebouwd na de herovering van Córdoba door de Christenen. Duizelend van de bogen wankel je de Joodse wijk in, ook een UNESCO-monument. Een doolhof van straatjes vol huizen met prettig roestige balkonnetjes en witte muren, behangen met honderden bloempotten. Córdoba is ’s avonds op z’n mooist. De temperatuur is draaglijk en zacht licht beschijnt de monumenten. Vanaf de Romeinse brug over de Guadalquivir zijn de contouren van het paleis en de Mezquita bijna toverachtig.
Córdoba-Málaga duurt, met enkele tussenstops, 54 minuten. Eerst zoeft de trein langs lange, kale heuvels. Dan volgen olijfbomen en akkers, witte huizen op heuveltoppen, fabrieken. Ik zit naast David, een jonge architect uit Málaga, in een strak glimmend pak dat af en toe opflitst als aluminium.
‘Ik stap drie keer per week op de trein,’ zegt hij. ‘Je bent toch gek als je de auto pakt.’
We duiken een lange bergtunnel in en glijden naar station Málaga, waar de trein zijn stalen eendenneus bijna ín ons hotel Barceló steekt, Barceló is een licht, hip zakenhotel, waar je je reis over ijzeren banen desgewenst kunt voortzetten op een enorme, roestvrijstalen glijbaan, die van de 1ste verdieping naar de cocktailbar sjeest. Gemakkelijker kun je het als reiziger niet krijgen. Málaga is bekend als stad van strand, shoppen en eten. Daarmee doe je de tweede stad van Andalusië tekort. Málaga ontwikkelt zich de laatste jaren tot de museumstad van de Méditerranée. In 2015 werd aan de haven het Centro Pompidou Málaga geopend, een filiaal van het moedermuseum in Parijs. Tegelijkertijd opende – in een voormalige tabaksfabriek – het Museo Ruso zijn deuren, een dependance van het Russisch Museum in Sint-Petersburg. Het Museo Picasso (Pablo Picasso werd hier in 1881 geboren) was al het pronkjuweel van de stad. Op vijf minuten lopen staat sinds 2011 het Museo Carmen Thyssen, met grote werken uit de privé-collectie van de gelijknamige barones. En dan zijn er nog vijf musea.
De malagueños bieden nog altijd het swingend aanbod van ruim vierhonderd restaurants en tapasbars. ’s Avonds vormen de straten een zee van terrassen. De Calle Granada is één grote keukentafel. Wil je rust, dan loop je door naar de Calle Cárcer en het plein voor het Teatro Cervantes. Vlakbij is El Tapeo de Cervantes. Zes krukken op straat, wat tafeltjes binnen. Toptent met lange lijst tapas à € 3,50. Morgen Op IJzeren Wielen naar Sevilla. Het leven lacht de treintoerist toe.
INFORMATIE Vliegen op Madrid, dan per sneltrein naar Córdoba, Sevilla en Málaga en vandaar terugvliegen, is één mogelijkheid. Andere ‘driehoekjes’: Madrid-Barcelona, met stops in Zaragazo of Huesca. Of: Madrid-Cuenca-Valencia. Voor de komende jaren heeft AVE high speed-trajectennaar o.m. Cádiz, A Coruña, Mérida en Murcia in de planning. Madrid-Málaga Luchthaven en AVE-treinstation van Madrid liggen aan het metronet. Van Córdoba-station rijdt een bus in drie minuten naar het centrum. De AVE-trein stopt in Málaga bijna ín Hotel Barceló, vanwaar je in enkele stops (voor € 1,80) naar de luchthaven reist. Tarieven Sneltrein Madrid-Córdoba v.a. € 30 p.p. enkele reis, economy. Córdoba-Málaga v.a. € 40. Prijzen afhankelijk van periode, tijd en data. Frequentie: bijna elk uur. AVE biedt een z.g. Renfe Spain Pass: b.v. 4 reizen naar keuze in 1 maand voor € 162 (economy). Te koop via internet en op de stations. Zie verder www.renfe.com en http://nl.interrail.eu/trains-europe/high-speed-trains/ave. Voor Spaans Verkeersbureau: www.spain.info
Deze blog won eind 2015 de Blogprijs van het Spaans Verkeerbureau.
